Plastic troep

Onder het mom van ‘maatschappelijke bewustwording’ laat ik mijn studenten al jaren schrijven over ‘plastic soep’.

Eerst verplicht, als onderwerp voor een betoog; later als optie, onder de noemer ‘schrijf over wat je bezighoudt’. En plastic houdt ze bezig, dat is duidelijk gebleken.

Ik denk dat ik inmiddels zo’n 500 studentenproducten heb gelezen die gaan over de plastic soep. Waar het eerst met name ging over Boyan Slat en zijn innovatieve project, is de focus nu verlegd naar the plastic soup foundation, world cleanup day en microplastics. De ironie is dat ik dankzij deze herhaalde blootstelling aan informatie me pijnlijk bewust ben geworden van hoeveel plastic we eigenlijk verbruiken op dagelijkse basis.

Dus kocht ik onlangs een Soda Stream: zelf bruiswater maken. Handig, en goed voor het milieu.

Nou doe ik het stiekem niet voor het milieu, maar vooral omdat ik nogal veel spawater drink en het gesleep met zware flessen wel beu was. Maar toch. De marketing van dit apparaat is on point; je bespaart zo duizenden plastic flessen per jaar. Dit gaat waarschijnlijk alleen op als je een gezin hebt met 4 kinderen die allemaal graag frisdrank drinken, maar goed. Onderzoek wijst uit dat het toch wel wat helpt.

Over de productie-impact van het apparaat wordt op de website uiteraard niet gerept. Het feit dat het plastic(!) apparaat zelf in plastic(!) is verpakt als je het koopt, vond ik onbedoeld ook erg grappig. Toch werd ik door mijn aanschaf – en ~500 artikelen van studenten – aan het denken gezet. Want plastic is een epidemie die zich slecht laat beheersen,

Je moet maar eens een dag je plasticradar aanzetten. Het begint ‘s morgens al. Mijn lenzen zijn van plastic en komen uit een plastic doosje. Tandenborstel? Plastic. Tandpasta zit in een plastic tube, evenals haargel. Dikke kans dat je haarborstel net als de mijne van hard plastic is gemaakt. Hoera, mijn deodorant zit wel in een glazen potje… maar de roller is van plastic. De dop ook. Pfft, okay.

Ontbijten? Ontbijtgranen zitten in plastic. Yoghurt in een plastic beker. Mijn glas bruiswater komt van mijn watermaker, maar zit evengoed in een (herbruikbare) plastic fles. Lunchen dan. Een salade? In plastic, en het vlees, de kaas en de dressing zijn voor optimaal gemak allemaal los in plastic verpakt. De deurbel gaat – mijn bestelling wordt bezorgd. Het ding verpakt in plastic luchtzakken. Saving grace: het isolatiemateriaal is van gerecycled plastic gemaakt.

Mijn 16u-snack, een reep, is in plastic verpakt. Avondeten? Paprika’s en brocolli komen uit plastic. Het vlees van de (biologische, dat wel) slager? In een plastic bakje en door plastic omwikkeld. De honderdste coronazelftest (negatief!) verdwijnt in de prullenbak: plastic test, plastic staafje, plastic buisje met testvloeistof in een plastig verpakking. Inmiddels goed chagrijning slof ik die avond naar de badkamer om de make-up van mijn gezicht te wassen. Ik gebruik hiervoor doekjes die ik zelf heb gemaakt en na gebruik in de was doe. Maar mijn gezichtsreiniging zit wel in een plastic verpakking.

Ik downloadde een tijd terug de app ‘Beat the micro-bead!‘. Hiermee kun je ingrediënten scannen en in een oogopslag zien of een product microbeads bevat. Microbeads zijn ultrakleine stukjes plastic die sinds de jaren vijftig o.a. in verzorgingsproducten worden gebruikt. Ze zijn niet afbreekbaar en voor zover we nu weten, ook niet erg lekker voor je gezondheid.

Die app drukt je wel met de neus op de feiten. Make-up. Reinigingsmiddelen. Shampoo. Overal zitten microbreads in. Een lekkere scrub? Bevat dus plastic. De lipstick die ik zo graag draag? Plastic.

Het lijkt of wel gek zijn geworden met z’n allen. Waarom worden de alarmbellen niet geluid? Waarom staat Nederland niet eens op de lijst van landen die de microbead willen uitbannen? Gelukkig hebben grote merken als Unilever en Johnson&Johnson wel toegezegd om ‘afspelbare producten’ vrij van microbeads te maken. Je herkent de betreffende producten aan het EU Ecolabel. De EU zet gelukkig ook stappen; wegwerpplastic mag niet meer, en er zit nu ook statiegeld op 0,5l petflesjes.

Maar nog. Zelfs als je je bewust bent van je plastic footprint, is het nog niet eenvoudig iets aan te doen. maar je kunt kleine stappen zetten. Zelf salade maken. De ingrediënten zitten nog steeds in plastic, maar het is minder dan de stapel die je overhoudt na een kant-en-klare lunch. Ik doe restjes eten in bakjes die in de vaatwasser kunnen. Broodzakjes gebruiken we nauwelijks nog. Zakjes die we wel gebruiken zijn van IKEA; die zijn deels gerecycled en recyclebaar. Wij scheiden ons afval in plastic/papier/gft/glas/rest. Op het werk ga ik een mok gebruiken in plaats van wegwerpbekers. Kleine stapjes, maar alle kleine beetjes helpen.

En ik heb natuurlijk mijn Soda Stream. Die ik wel tot het einde der tijden moet gebruiken om daadwerkelijk te compenseren, maar goed. Het gaat om het idee.

Wat doe jij om je plastic footprint te verkleinen? Laat het me weten in de comments!