Online lesgeven: tools

Nu Covid-19 de wereld in zijn greep houdt, vindt er een gedwongen revolutie plaats in het onderwijs: leren op afstand. Hoe maak je goede online content?

Als je de theorie achter (online) didactiek sterk vereenvoudigt, dan zijn er twee dingen waar je wat over moet weten als je online educatieve content wil aanbieden:

  1. De software
  2. De randvoorwaarden voor de invulling van online lessen

Deze post gaat in op softwaremogelijkheden; in een later bericht zal ik uitleggen waarom online lessen verschillen van klassikaal onderwijs (en hoe je daarmee je voordeel kunt doen). Ook zal ik mijn tips delen over hoe je samenwerking tussen studenten kunt aanmoedigen, ook al bevinden ze zich allemaal in hun eigen huis- of slaapkamer.

Als je zoekt op software voor online educatieve doeleinden, dan zijn er genoeg websites die overzichten bieden van goede (gratis) software. Lastig om hieruit te kiezen, en zeker nu de nood hoog is, is het begrijpelijk als je meteen aan de slag wil. Daarom deze tips van je teacher next door die al heel wat filmpjes heeft gemaakt.

Overigens heeft Powerpoint 365 zelf ook een opnamefunctie, voor het geval je dat nog niet wist 🙂

Aan bod komen:

  • Adobe Spark
  • Powtoon
  • Canva
  • Doodly
  • iMovie / Moviemaker

Adobe Spark

Adobe Spark is een tool die je zowel gratis (met logo) als betaald (zonder logo; 12,09/mnd) kunt gebruiken. De laatste keer dat ik de kleine lettertjes heb bekeken (januari 2019) mocht je deze software gebruiken voor educatieve doeleinden. Alle online lessen van Tekstzinnig heb ik in Spark gemaakt.

Spark werkt op zowel de iPad als de computer (via de cloud, dus altijd toegang). Het principe is dat je plaatjes laat zien en daarbij een voice-over opneemt. Elk plaatje blijft maximaal 30 seconden in beeld. Wil je langer praten, dupliceer dan de afbeelding.

Het programma heeft verschillende visuele thema’s. Je kunt visuals in het programma zelf maken of plaatjes importeren, De voice-over, als je die wil, neem je per slide op. Handig, omdat je bij een verspreking dan niet helemaal opnieuw hoeft te beginnen.

Tip: In powerpoint kun je je slides als losse plaatjes opslaan, die je vervolgens heel handig via dropbox in Spark kunt zetten. Je vertaalt je bestaande les dus eenvoudig in een filmpje.

Spark werkt op desktop, tablet en telefoon

Voordelen:

  • Zeer gebruiksvriendelijk
  • Voice-over in hapklare brokken opnemen

Nadelen:

  • Weinig bewegingsvrijheid qua animatie
  • Korte opnamemogelijkheid per slide

Powtoon

Powtoon is een cartoon-achtige videomaker met een beperkte gratis variant. Hier gebruik je geen bestaande plaatjes maar maak je zelf een animatie. Je neemt de voice-over in één keer op – oefen dus even van te voren 😉 Het leuke aan Powtoon is dat je je animatie kunt timen op de begeleidende tekst. Je kunt er ook animated gifs in kwijt, die het geheel levendiger maken. Nadeel is wel dat de gratis versie minder mogelijkheden heeft, maar je alle ‘premium’-onderdelen wil kunt zien. Ze blijken alleen steeds ‘gelockt’. De prijzen zijn overigens niet mals; het begint bij 19,99 per maand.

Powtoon heeft een stevige leercurve, maar laat je wel echte animaties maken

Voordelen:

  • Speelse animaties met veel bewegingsvrijheid
  • Gebruik van animated gifs

Nadelen:

  • Leercurve – de software is niet heel gebruiksvriendelijk
  • De gratis versie heeft beperkte mogelijkheden

Canva

Geen zin om filmpjes te maken, maar wel behoefte aan visuele ondersteuning van je materiaal? Canva biedt een grote hoeveelheid afbeeldingen en templates om infographics mee te ontwikkelen en foto’s van bijschriften te voorzien. Ook deze software is zowel gratis als betaald (8,99/mnd) te krijgen. Hier zijn, in tegenstelling tot Powtoon, de mogelijkheden bij de gratis versie wel wat uitgebreider. Ideaal om plaatjes te maken die je vervolgens in je lessen kunt verwerken.

Canva laat je gelikte plaatjes maken

Voordelen:

  • Afbeeldingen die eruit zien alsof ze door een professional zijn gemaakt
  • Talloze templates

Nadelen:

  • Exporteren vanaf je telefoon is lastig
  • Alleen stilstaande beelden

Doodly

Doodly is niet gratis, maar is net als het vergelijkbare Toonly eigenlijk non-stop ‘sterk afgeprijsd’ van zo’n 450 naar 67 euro. Je koopt daarmee een levenslange licentie en mag naar hartenlust videos maken.

Ik kocht Doodly een jaar geleden en heb het veel gebruikt. Je maakt er animaties mee die eruit zien alsof ze live getekend worden op een whiteboard. Er zit een redelijk uitgebreide bibliotheek met standaardafbeeldingen in, die zich uitstekend laat doorzoeken. Ook hier kun je met (eenmalig) bijbetalen toegang krijgen tot nog meer content, maar het is zo eenvoudig om zelf alles toe te voegen dat dat de moeite niet waard is. Wel even opletten met de rechten van de plaatjes die je van internet af haalt, maar dat geldt altijd natuurlijk.

Doodly laat je een voice-over in stappen opnemen. Je kunt de animaties heel goed timen op je stem zodat alles op elkaar aansluit. Het is een redelijk gebruiksvriendelijk programma met een rijke community online en op facebook waar men elkaar helpt en tips met elkaar deelt. Al met al het geld zeker waard.

Met Doodly lijkt het of je een echte tekenaar bent

Voordelen:

  • Eenvoudig teksten in beeld brengen
  • Eindeloos variëren met animaties

Nadelen:

  • Beperkte variatie in animaties
  • Geen gratis variant beschikbaar

iMovie / MovieMaker

Alle bovenstaande opties zijn gericht op mensen die – net als ik – liever niet voor de camera verschijnen. Een ander gebrek aan de hiervoor genoemde programma’s zijn dat het toevoegen van bewegend beeld niet of nauwelijks mogelijk is. Terwijl je soms echt wel met fragmenten wil werken, bijvoorbeeld om een handeling uit te leggen of om iets te analyseren. In dat geval bieden zowel Apple als Microsoft gratis opties die je eenvoudige filmpjes in elkaar laten zetten met bewegend beeld.

Apple iMovie werkt op OSX en iOS, zodat je projecten via de cloud toegankelijk zijn. Het is een zeer gebruiksvriendelijk programma waarbij je filmfragmenten kunt uitknippen, bewerken en achter elkaar kunt plaatsen. je kunt zelf opgenomen filmpjes gebruiken of beeldmateriaal importeren. Daarbij kun je (beperkt) tekst in beeld toevoegen, muziek toevoegen, geluidseffecten en een voice-over. Ook kun je foto’s invoegen tussen het bewegende materiaal.

iMovie werkt op OSX en iOS

Voordelen:

  • Bewegende beelden gebruiken
  • Gebruiksvriendelijk met veel opties

Nadelen:

  • Geen tekst in beeld
  • Geen animaties mogelijk

MovieMaker van Windows biedt in beperktere mate dezelfde opties; fragmenten achter elkaar plakken met overgangen. Het heeft iets minder mogelijkheden dan iMovie maar ook hier geldt; voor een basisfilmpje kun je er redelijk mee uit de voeten.

Voordelen:

  • Bewegende beelden gebruiken
  • Redelijk gebruiksvriendelijk

Nadelen:

  • Beperkte opties qua bewerking
  • Geen animaties mogelijk
MovieMaker is van Microsoft

Tot slot

Animeren is tijdrovend, zeker als je er net mee begint. Het helpt als je vooraf een script schrijft en inspreekt, omdat je daar dan je animatie op kunt timen.

Scholen hebben vaak een beleid over welke software je mag gebruiken en waar je het gemaakte materiaal mag plaatsen. De software die ik hier heb besproken laat niet allemaal toe dat je het gemaakte materiaal downloadt en zelf ergens online zet. Overleg dus met je leidinggevende over de mogelijkheden. Daarnaast werken veel scholen met bijvoorbeeld MediaMission en Microsoft Teams om lessen online te verzorgen, en voor real-time onderwijs werkt dat heel goed. Voor herbruikbaar materiaal nodig ik je uit om eens in bovenstaande lijst te gaan grasduinen en je creativiteit in de vrije loop te laten. Dit is je kans!