Stress

Deze week heb ik twee studenten opgevangen die me hyperventilerend vertelden dat ze het allemaal niet meer aankonden.

Dat het er twee op een dag waren was voor mij pittig, omdat je zo iemand goed wil opvangen en tegelijkertijd je andere studenten ook nog aandacht moet geven. Maar het is vooral voor deze jongeren vervelend, die werkelijk door alle prikkels en verplichtingen niet meer weten hoe ze het allemaal voor elkaar moeten krijgen. Ik leef ontzettend met ze mee.

Het erge is: het is geen zeldzaam verschijnsel. Jongeren staan steeds meer onder druk, zo bericht GGZ in 2017. Liefst 43% van de ondervraagde jongeren tussen 18 en 24 jaar ervaart psychische klachten als stress, slecht slapen en piekeren.

Maar waar komt die stress dan vandaan? De studenten van nu zijn jonge millennials, en die maken het zichzelf niet gemakkelijk, blijkt uit hetzelfde artikel van de GGZ. Ze zijn niet gauw tevreden en ervaren druk door social media. Jongeren geven aan dat ze bang zijn om iets te missen; zij keren om naar huis als zij hun telefoon zijn vergeten. FOMO – Fear of Missing Out, is een angst die behoorlijk overheersend kan zijn. Bijna de helft van de jongeren zet de telefoon nooit uit; bijna 70% houdt het apparaat ook ‘s nachts binnen handbereik. En dat terwijl juist het staren naar een beeldscherm de melatonine-aanmaak doet dalen, waardoor je (nog meer) moeite krijgt om in slaap te vallen.  Jongeren zijn zo verslingerd aan hun mobiel dat 1 op de 6 zelfs tijdens de seks het apparaatje niet even links kan laten liggen.

Met subtiele geluidjes, pushberichten en een interface die erop is ingericht om het beloningssysteem van ons brein te triggeren, doen sociale media er ook alles aan om de gebruiker zo lang mogelijk aan het scherm gekluisterd te houden. Jongeren ervaren enorme druk om alle meldingen door te nemen.

Die druk is overigens ook geen nieuwe ontwikkeling. Al in 2012 meldde de Academie voor Mens en Maatschappij dat jongeren wereldwijd veel stress ervaren door social media. Zij zijn letterlijk verslaafd aan likes en balen dan ook als een geplaatste foto te weinig reactie oplevert.

Het is zorgwekkend. Ik merk het ook in de klas. Laatst hield een challenge onder mijn vijftien studenten: kijk het komende kwartier niet op je telefoon. Drie van hen hielden het niet vol.

Natuurlijk ligt het niet alleen aan social media. School beheerst je leven als je er middenin zit, en als je dan ook nog bijvoorbeeld met herkansingen en mogelijk studievertraging te maken krijgt, geeft dat stress. Maar een opleiding volgen met verschillende vakken, deadlines en toetsen lijkt me wel makkelijker als je niet elke paar minuten uit je concentratie wordt getrokken door je telefoon. Op mijn advies om de telefoon op vliegtuigstand te zetten of hem uit het zicht te leggen tijdens het leren, wordt vaak afwijzend gereageerd in mijn klas. Degenen die dit wel hebben gedaan, ervaren echter een weldaad aan rust en een sterke stijging van focus en welbevinden.

Alle begin is moeilijk, maar het gevoel dat er van alle kanten aan je getrokken wordt is slopend. Hier daarom zeven tips om afleiding te verminderen:

• Zet notificaties van apps uit. Zorg ervoor dat niet elk berichtje je homescherm laat oplichten maar dat je zelf de app moet openen om te zien of er nieuws is. Bonus: de batterij van je telefoon gaat ook een stuk langer mee.
• Zet je telefoon op stil en de trilfunctie uit als je studeert; als je helemaal niets hoort (en niets ziet) is het makkelijker om je op je werk te richten.
• Concentratieproblemen? Zet een timer op een redelijke tijd. Weet je van jezelf dat je je twintig minuten kunt concentreren, dan ga je twintig minuten aan het werk. Na die periode neem je een paar minuutjes pauze en zet je weer een timer. Tip: kijk niet meteen op je telefoon – voor je het weet is er ineens drie kwartier voorbij.
• Maak een planning. Maak een overzicht van opdrachten en deadlines. Stel haalbare doelen; alles wat je opbreekt in stapjes wordt automatisch overzichtelijker. En als je een tussenstap hebt gemist, is het makkelijker om weer op koers te komen.
• Last van faalangst? Je opleiding heeft hier vast trainingen voor. Overweeg anders een keer erover te praten met je coach of schoolpsycholoog.
• Doe het samen! Spreek af dat je met zijn allen een week je notificaties uitzet. Krijg je niemand mee? Geef dan bij je vrienden aan dat jij even afstand neemt van je telefoon zodat je je op je studie kunt richten. Als ze dat niet serieus nemen, vraag je dan af wat je aan dergelijke vriendschappen hebt.
• Zijn er andere problemen dan alleen de telefoon die als een klein kind aan je trekt? Overweeg dan eens te gaan praten met iemand die je vertrouwt. Je ouders, een goede vriend(in), of de huisarts. Het is geen teken van zwakte als je om hulp vraagt, integendeel! Juist door ervoor te praten zul je merken dat de storm in je hoofd een beetje gaat liggen.

Heb jij nog tips? Zet ze in de comments!